Testy przeznaczone są do pomiaru zdolności werbalnych i liczbowych u osób w wieku 8–19 lat i mają stanowić dopełnienie diagnozy inteligencji płynnej mierzonej testem CFT 20-R.
Do pomiaru zdolności werbalnych służy test słownikowy (Test Słów) – badający bierny zasób słów. Zadania wymagają znalezienia synonimów słów-haseł wśród pięciu słów każdorazowo podanych. Test Słów ma dwie wersje różniące się stopniem trudności – dla dzieci, przeznaczoną dla badanych w wieku 8–12 lat, i dla młodzieży, przeznaczoną dla badanych w wieku 13–19 lat. Każda wersja zawiera 30 pozycji składających się ze słów-haseł (są to głównie rzeczowniki) i słów, spośród których badany ma dokonywać wyboru synonimów. Liczba słów podanych do wyboru wynosi każdorazowo pięć. Czas wykonywania testu ograniczony jest do 12 minut.
Do pomiaru zdolności liczbowych wykorzystano zadania z ciągami liczbowymi – wymagające uzupełniania szeregów liczb o kolejny element (Test Liczb). Podobnie jak zadaniom słownikowym, również zadaniom liczbowym nadano charakter zamknięty – w każdym zadaniu prawidłowa odpowiedź ma być wybierana spośród pięciu podanych liczb. Test Liczb składa się z 21 zadań polegających na uzupełnianiu sześcioelementowych szeregów liczb elementem siódmym, wybranym każdorazowo spośród pięciu podanych. Wymaga to uprzedniego wykrycia zasady, na jakiej zbudowany jest dany szereg, czyli znalezienia relacji ilościowych między jego kolejnymi elementami. Czas wykonywania testu ograniczony jest do 12 minut.
Oba testy mają swoje formy B, które można traktować jako równoległe.
Materiały:
- Komplet (podręcznik, 25 arkuszy dla dzieci w wersji A, 25 arkuszy dla młodzieży w wersji A, 25 arkuszy dla dzieci w wersji B, 25 arkuszy dla młodzieży w wersji B, komplet kluczy – 5 egz.)
- Podręcznik
- Arkusze testowe dla dzieci w wersji A – komplet (25 egz.)
- Arkusze testowe dla młodzieży w wersji A – komplet (25 egz.)
- Arkusze testowe dla dzieci w wersji B – komplet (25 egz.)
- Arkusze testowe dla młodzieży w wersji B – komplet (25 egz.)
- Klucze – 5 rodzajów
Testy przeznaczone są do pomiaru zdolności werbalnych i liczbowych u osób w wieku 8–19 lat i mają stanowić dopełnienie diagnozy inteligencji płynnej mierzonej testem CFT 20-R. WS/ZF-R są testami służącymi do pomiaru zdolności skrystalizowanych. Porównanie rezultatów w nich osiągniętych z wynikami pomiaru inteligencji płynnej pozwala na ocenę stopnia, w jakim badany wykorzystał posiadane możliwości intelektualne w zdobywaniu ważnych kulturowo umiejętności i wiedzy. WS/ZF-R mogą też być przydatne przy prognozowaniu powodzenia szkolnego uczniów.
Rzetelność
Test Słów: wysoka zgodność wewnętrzna (rzetelność połówkowa > 0,80) uzyskana dla wyników uczniów powyżej 10. roku życia w wersji dla dzieci i uczniów powyżej 14. roku życia w wersji dla młodzieży. W pozostałych próbach współczynniki rzetelności nie pozwalają na rekomendowanie testu w diagnozie indywidualnej. Umiarkowanie wysoka lub wysoka (zależnie od badanej grupy) stabilność bezwzględna, niższa u dzieci poniżej 12. roku życia. Wyniki nie ulegają istotnej poprawie w drugim badaniu prowadzonym po upływie trzech tygodni.
Test Liczb: wysoka zgodność wewnętrzna (rzetelność połówkowa > 0,80) dla wyników uczniów powyżej 9 roku życia. W dwóch najmłodszych próbach współczynniki obniżone, u tych dzieci nie jest zalecane stosowanie testu w diagnozie indywidualnej. Niska stabilność bezwzględna w większości badanych grup, jedynie u osób siedemnastoletnich współczynnik korelacji osiągnął poziom wysoki. Wyniki nie ulegają istotnej poprawie w drugim badaniu przeprowadzonym po upływie trzech tygodni.
Trafność
O trafności WS/ZF-R korzystnie świadczą: zgodna z teorią inteligencji skrystalizowanej zmienność wyników wraz z wiekiem badanych; różnice w wynikach związane z typem szkoły, do której uczęszczają badani; umiarkowanej wielkości korelacje z testami inteligencji płynnej: Cattella (CFT 20-R) i Ravena (TMS-K); dość wysokie korelacje z ocenami szkolnymi, jakie stwierdzono zwłaszcza w klasach V-VI szkoły podstawowej, I gimnazjum oraz I-II szkoły pogimnazjalnej.
Normy
Dla uczniów w wieku od 8 do 19 lat (próby ogólnopolskie) – skonstruowane oddzielenie dla obu testów.
Uprawnienia do zakupu i stosowania danego testu zależą od jego kategorii, wyznaczonej zgodnie z kategoryzacją Komisji do Spraw Testów Psychologicznych działającej z ramienia Polskiego Towarzystwa Psychologicznego.
WS/ZF-R jest narzędziem kategorii C.
C – testy wyłącznie dla psychologów
Wymagane kwalifikacje:
- Ukończone studia magisterskie z psychologii – wymagane przedłożenie kopii dyplomu
- Osoby, które mają tytuł doktora psychologii, a nie ukończyły studiów psychologicznych, mogą kupować testy wyłącznie do celów naukowych – wymagany dyplom doktorski wraz z oświadczeniem informującym, że test będzie stosowany tylko do celów naukowych.